Als school voor speciaal basisonderwijs bevat ons leerpakket dezelfde vakken als het reguliere onderwijs. Ook wij richten ons naar de kerndoelen zoals het ministerie van Onderwijs ze heeft geformuleerd voor de groepen 3 tot en met 8.
Op het Mozaïek vinden we niet alleen kennis en vaardigheden belangrijk, maar ook de persoonlijkheidsontwikkeling van de leerlingen. Iedere leerling is uniek en het is belangrijk dat zij zich bewust worden van hun eigen mogelijkheden en talenten, maar ook dat zij leren wat voor hen moeilijk is, zonder dat daar een waardeoordeel aan wordt verbonden.
Leren moet boeiend zijn voor onze leerlingen. Door de veranderende maatschappij worden er van kinderen steeds meer en andere vaardigheden gevraagd dan een aantal jaren geleden. Onze kinderen worden bijvoorbeeld geconfronteerd met een grote hoeveelheid informatie waarin ze hun weg moeten zien te vinden. Dat betekent dat wij de komende jaren doorgaan gaan met het, naast het leren van de basisvakken, verder ontwikkelen van een breed aanbod met veel uitdaging en variëteit.
Daarnaast vinden wij het belangrijk dat de leerlingen op het Mozaïek (mede)verantwoordelijkheid leren nemen voor hun eigen leerproces. Het actief werken aan de eigen ontwikkeling en het met zelfvertrouwen opbouwen van kennis zijn daar belangrijke onderwerpen bij.
Binnen de school wordt op verschillende manieren gewerkt:
Het uitgangspunt is dat de leerling de leerstof krijgt aangeboden die hij aan kan en waarmee iets bereikt kan worden, op zodanige wijze dat de leerling ermee verder kan.
Voor de leerkrachten betekent dit, dat zij de leerlingen met alle middelen waarover zij beschikken terzijde staan. Hierbij kunt u denken aan: de manier waarop de leerkracht instructie geeft, aangepast aan de behoefte van het leerling. Ook zijn er extra hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld programma’s op de computer die in elke klas staan.
De positieve houding van de leerkracht, die de leerlingen uitnodigt om zelf actief aan de slag te gaan, is van wezenlijk belang binnen ons onderwijs.
Voor meer informatie over de diverse methoden die er gebruikt worden op het Mozaïek, klik op de kopjes hieronder.
De doelstelling van ons leesonderwijs is als volgt:
De leerlingen leren bij het leesonderwijs op het Mozaïek voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten te lezen en krijgen hier plezier in.
Wij werken resultaatgericht. Voor iedere leerling worden de doelen voor technisch lezen jaarlijks bepaald. De vorderingen van alle leerlingen worden nauwgezet bijgehouden, maar die van de leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften nog meer.
De intern begeleider en de orthopedagoog kijken bij deze leerlingen regelmatig of de aanpak voldoende effect geeft en of er eventueel bijstelling van het programma nodig is.
Bij leerlingen met ernstige en hardnekkige leesproblemen werken we volgens het Dyslexieprotocol om te kijken of er misschien sprake is van dyslexie. Dit dyslexieprotocol is in te zien op het Mozaïek.
Wij doen veel extra activiteiten op het gebied van lezen en leesmotivatie zoals de leeshoeken, en speciale leesdagen zoals bijvoorbeeld de Gedichtenweek of de Nationale Voorleesdag. We besteden ook altijd ruim aandacht aan de Kinderboekenweek.
Voor het aanvankelijk lezen werken we met de methode LIJN 3.
De methode voor voortgezet technisch lezen is ‘Karakter’.
Het doel van lezen is natuurlijk dat je begrijpt wat je leest. Hieraan besteden wij veel aandacht in alle groepen. Ons onderwijs in begrijpend lezen is er dan ook op gericht dat leerlingen datgene wat ze lezen begrijpen en hier in en buiten school mee kunnen werken en hier een mening over kunnen vormen. Wij gebruiken de methode ‘Nieuwsbegrip’. Wekelijks zijn er via internet teksten beschikbaar op verschillende niveaus. Deze teksten sluiten goed aan bij de actualiteit en bij de belevingswereld van de leerlingen. De leerlingen leren teksten te analyseren en begrijpen.
Het doel van de spellinglessen op het Mozaïek is, om vanuit het auditieve uitgangspunt de verbinding te gaan maken naar de spellingafspraken en –regels. Dit leren de leerlingen om te zetten naar tekens (opschrijven van het woord) om dit tenslotte te generaliseren naar andere dan de aangeboden woorden. De methode die wij hiervoor gebruiken is de methode ‘Spelling langs de lijn’.
Bij het onderwijs van Rekenen/Wiskunde gebruiken wij vanaf het schooljaar 2021-2022 de methode ‘Getal en Ruimte’ Wij willen dat leerlingen in betekenisvolle situaties, vertrouwd raken met getallen. Maar ook dat zij maten, vormen en structuren gaan begrijpen. En dat zij daarbij passende relaties en bewerkingen kunnen maken.
Wij werken met de taalmethode: TaalActief. TaalActief besteedt in het basisprogramma veel aandacht aan woordenschat. Zo komen alle themawoorden meerdere keren aan bod. TaalActief is een resultaatgerichte methode met een duidelijk instructiemodel. De methode bestaat uit een leerlijn taal en een leerlijn spelling. Wij gebruiken alleen de leerlijn Taal. Binnen de leerlijn taal worden de volgende vier domeinen in aparte lessen behandeld:
· woordenschat;
· taal verkennen;
· spreken & luisteren;
· schrijven.
Er is aan school ook een logopediste (Mieke Hilverts) verbonden. Zij werkt in nauwe samenwerking met de leerkrachten. We proberen ondersteuning van de spraak-taalontwikkeling zoveel mogelijk in de klas plaats te laten vinden. Individuele therapie wordt alleen gegeven indien hier een noodzaak toe is. Mocht u hier meer over willen weten, dan kunt u contact opnemen met [email protected].
Hieronder verstaan we de vakken aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, natuurkunde, maatschappelijke verhoudingen en staatsinrichting. Wij gebruiken de methode ‘Wijzer door… ‘
‘Wijzer door de wereld’ legt de basis voor het geografisch inzicht van leerlingen. Eerst in de eigen omgeving, daarna steeds verder weg. Van lokaal naar globaal.
‘Wijzer door de tijd’ is een methode voor het Nederlandse geschiedenisonderwijs. De methode is een basis voor lessen waarin het verleden van Nederland, Europa en de wereld tot leven komt.
‘Wijzer door de natuur en de techniek’ legt de basis voor de natuur- en techniekbeleving van de leerlingen. Daarnaast maken wij gebruik van een techniekkar, waarin elke periode met een ander technisch materiaal of technische vaardigheid geoefend wordt. Uitgangspunt bij de techniekkar is Onderzoekend en Ontdekkend leren.
Goed verkeersonderwijs is erg belangrijk. Veel van onze leerlingen komen op de fiets of gaan, na het Mozaïek, naar de middelbare school op de fiets. Wij gebruiken als methode voor verkeer ‘Klaar over…’ Deze methode richt zich op praktische kennis, die leerlingen in het verkeer direct kunnen toepassen.
In de bovenbouw kunnen de kinderen meedoen aan het theoretisch verkeersexamen.
Voor het praktische verkeersexamen oefenen de ouders zelf de route met hun kinderen. De school biedt wel de gelegenheid het examen af te leggen maar organiseert het niet.
Daarnaast doen we als dat mogelijk is mee aan ‘Streetwise’. Dat zijn verschillende verkeersprojecten van de ANWB.
Onderwijs in sociaal gedrag wordt aangeboden volgens de aanpak van PBS en Geef me de 5. De werkwijze is beschreven in het ‘SWPBS-plan Groene niveau’. Daarnaast wordt sociaal gedrag aangeboden aan de hand van de leerlijn Sociaal Gedrag (CED-groep). De leerlingen worden toegewezen aan een arrangement op basis van het aanbod dat zij nodig hebben. De leerkracht bepaalt samen met de IB en de orthopedagoog, op basis van observatie en registratie, welk aanbod dit moet zijn.
Dit gebeurt binnen 6 weken na plaatsing op het SBO en bij de groepsplanbespreking aan het einde van het schooljaar. Het aanbod en de werkwijze staat beschreven in de Arrangementkaart Sociaal gedrag.
Als methode voor sociale vaardigheden maken wij gebruik van PAD. PAD staat voor Programma Alternatieve Denkstrategieën en richt zich vooral op preventie. Dit gebeurt door te werken aan:
Zelfbeeld: hoe waardeer ik mijzelf en hoe gedraag ik mij tegenover mijn leeftijdgenoten?
Het eerste thema gaat over het ontwikkelen van een positief zelfbeeld. PAD besteedt daarbij veel aandacht aan het omgaan met leeftijdgenoten. In dit thema wordt het ‘PAD-kind van de dag’ geïntroduceerd. Het PAD-kind van de dag mag de leerkracht helpen en krijgt van zijn medeleerlingen en van de leerkracht expliciet complimentjes. Zo is er systematisch aandacht voor het versterken van het positieve zelfbeeld van de leerling.
Zelfcontrole: hoe stem ik mijn gedrag op mijn gevoelen af?
Het ontwikkelen van zelfcontrole is het tweede thema. Dit gebeurt aan de hand van de Schildpadmethode en de Stoplichtmethode. De leerlingen leren deze methodes in de PAD-lessen, maar ze kunnen deze technieken gedurende de hele schooldag inzetten.
Net als bij het ontwikkelen van een positief zelfbeeld, komt zo ook het thema zelfcontrole systematisch aan de orde bij de dagelijkse activiteiten op school.
Gevoelens: hoe ga ik om met de gevoelens van mijzelf en de ander?
In het derde thema staat het leren begrijpen van gevoelens, waarden en oordelen centraal.
Probleemoplossen: hoe kan ik op een prettige en goede manier een probleem oplossen?
Het vierde thema bouwt voort op de Schildpadmethode en de Stoplichtmethode. In dit thema oefenen de leerlingen op een meer abstract niveau met de vaardigheden die nodig zijn om problemen op te lossen. Dit gebeurt met behulp van de elf stappen van het probleemoplossen.
Op SBO het Mozaïek wordt veel aandacht besteed aan woordenschatonderwijs.
Woordenschat speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling; een grote woordenschat zorgt ervoor dat leerlingen zich communicatief kunnen uiten en beter mee kunnen komen met de leervakken. Woordenschat beperkt zich niet alleen tot het vak ‘taal’, maar ook voor andere vakken zoals rekenen, begrijpend lezen en wereldoriëntatie is een goede woordenschat van belang.
In een normale ontwikkeling leren kinderen per jaar gemiddeld 600-800 woorden, in sommige jaren zelfs meer. Bij sommige kinderen gaat dit niet vanzelf; er moet dan extra aandacht zijn voor de woordenschatontwikkeling.
Op SBO het Mozaïek werken we volgens ‘de Viertakt’, een woordenschatdidactiek van Verhallen en v.d. Nulft. Via deze didactiek worden nieuwe woorden door de leerkracht goed uitgelegd en gekoppeld aan andere woorden; zo beklijven nieuwe woorden beter. Er wordt gewerkt met de taalmethode ‘TaalActief’, waar deze didactiek in verwerkt is. In de kleuterklassen wordt gewerkt met ‘Kleuterplein’, waar veel aandacht voor woordenschatonderwijs is.
De logopedist van SBO het Mozaïek heeft een grote rol in het woordenschatonderwijs. Zij coacht leerkrachten bij het eigen maken van de didactiek.
Daarnaast geeft zij woordenschatlessen in de onderbouw, waarbij zij aansluit bij het thema waaraan gewerkt wordt. Voor de leerlingen in de midden- en bovenbouw met een ernstige achterstand in de woordenschat is er preteaching door de logopedist. Zij werkt in kleine groepjes aan de woorden die in de les begrijpend lezen aan de orde gaan komen. Door deze, voordat de les gegeven wordt, aan te bieden (preteaching), begrijpen de leerlingen meer woorden in de tekst. Zo kunnen zij aan de slag met wat er bij begrijpend lezen wordt geleerd: het beantwoorden van vragen en leren van strategieën.
Alle leerlingen krijgen les in Engelse taal. Wij gebruiken daar de methode ‘Groove.me’ voor. Deze methode heeft voor alle leeftijden leuke lessen met liedjes op het digibord. Het accent van de lessen ligt op het spreken en begrijpen van Engels.
Ook hebben wij op het Mozaïek een uitgebreide boekenkast met Engelse boeken. Het zijn vooral eenvoudige leesboeken in het Engels.
Voor onze lessen godsdienst maken wij gebruik van de methode ‘Trefwoord’. Hierbij worden Bijbelverhalen verteld en soms verhalen uit het dagelijks leven, waarin het appèl uit het Bijbelverhaal wordt verhelderd. In ‘Trefwoord’ brengen Bijbelverhalen ook het gesprek op gang over andere culturen en de daarbij behorende gewoonten en gebruiken. De vieringen die wij op school houden, geven deze verhalen een extra betekenis.
Onder cultuureducatie wordt op het Mozaïek alles verstaan wat te maken heeft met op expressieve wijze uiten van ideeën, gevoelens, waarnemingen en ervaringen. Daarnaast gaat het ook om het kennisnemen en het ontwikkelen van begrip en waardering voor de eigenheid van kunst en culturen die de samenleving vormen, zowel in het heden als het verleden. Hiervoor heeft een leerling een bepaalde houding nodig, waarmee het vaardigheden leert gebruiken als:
Op het Mozaïek is een tekenkast, waarin elke 6 weken rondom een thema kunstlessen worden aangeboden.
Muziek
Om een hoog niveau tijdens de muzieklessen te bereiken werken wij met een vakleerkracht muziek. Deze vakleerkracht beheerst niet alleen één of meerdere instrumenten, maar is ook in staat om in onze groepen leerlingen de eigen muzikale mogelijkheden te laten zien en deze samen met hen uit te bouwen en te ontwikkelen.
Deze vakleerkracht verzorgt samen met de groepsleerkrachten het muziekonderwijs via het model van ‘co-teaching’. Op deze wijze vergroot de vakleerkracht ook de muzikale kennis en inhoud van het vak muziek voor de groepsleerkrachten. Dit biedt de mogelijkheid tot een optimale implementatie van het muziekonderwijs, wel moet er aandacht zijn voor het opbouwen van een goede samenwerking en georganiseerde overdrachtsmomenten tussen groeps- en vakleerkracht.
De kern van het muziekonderwijs blijft steeds de combinatie van vakmanschap, bevlogen overdracht met behulp van beproefde methodes en pedagogisch en didactische kracht.
Wij werken als school met de leerlijn Leren Leren. Hier besteden wij expliciet aandacht aan omdat wij veel leerlingen hebben die niet vanzelfsprekend aan het leren gaan. De leerlingen leren met deze leerlijn belangstelling hebben voor de wereld om hen heen, ze leren deze gemotiveerd onderzoeken en daarin taken uitvoeren, waarbij ze gebruik maken van informatie, strategieën en vaardigheden en ze leren reflecteren op eigen handelen.
Wij hebben op school een techniekkast. Dat is een kast op wieltjes waarin elke 6 weken nieuw techniek materiaal zit. Alle groepen maken daar gebruik van. Bij het werken met dit materiaal worden leerlingen gestimuleerd om zelf actief kennis te vergaren, door vragen te stellen, door onderzoek te doen en zo tot oplossingen te komen. Het accent ligt dus, naast het opdoen van kennis, op het aanleren van onderzoeksvaardigheden en het ontwikkelen van een onderzoekende houding. De stappen die wij daarbij volgen tijdens de lessen Techniek is:
· er is een probleem dat om een oplossing vraagt;
· hierna volgt de fase van het observeren of verkennen van het probleem
· dan volgt de fase van het onderzoek doen en daar conclusies uit trekken, of van het ontwerp vervaardigen;
· de onderzoeksconclusies (of het ontwerp) worden gepresenteerd;
· er vindt een evaluatie (en eventuele verdieping) plaats.
Kinderen bewegen graag en als dit goed gaat geeft dat een plezierig gevoel. Door spel en bewegen kom je jezelf en anderen tegen. In de kelder van de school is een prachtige grote gymzaal.
Onderbouw 1 en 2 en De Steentjes hebben 1 keer in de week gym, alle andere groepen hebben twee keer in de week les van een vakleerkracht. Om hygiënische redenen is het niet wenselijk dat de kinderen in hun dagelijkse kleren gymmen. We stellen daarom aparte gymkleding verplicht.
Gymkleding is een korte broek met t-shirt of een gympakje en gymschoenen. In verband met de vloer van de gymzaal mogen gymschoenen geen zwarte zool hebben!
Als kinderen niet mee mogen doen met de gymlessen verwachten wij een briefje van de ouders met opgave van redenen.
De samenleving verandert snel. Het leven ligt minder vast, er is veel ruimte om eigen keuzes te maken. Veel mensen varen wel bij deze ontwikkeling en maken gebruik van de grotere vrijheid en ruimte die ze hebben gekregen. Maar er is ook een keerzijde: er is veel minder houvast en een groter onzekerheid. Zeker voor de leerlingen op Het Mozaïek kan dit lastig zijn. Zij hebben veel baat bij duidelijke verwachtingen en sturing van gedrag.
Het Mozaïek heeft een visiedocument voor actief burgerschap en sociale integratie. Hierin wordt aangegeven wat het curriculum op SBO Het Mozaïek is ten aanzien van dit onderwijsonderdeel met daarbij de concrete doelen en een daarop afgestemd aanbod en duidelijke planning. Ook wordt duidelijk aangegeven wat er aan burgerschapsonderwijs wordt gedaan in de verschillende leerjaren en in de verschillende vakken. Dit visiedocument is te vinden op de website van de school.
Leerlingenraad
Het Mozaïek heeft een leerlingenraad. In een leerlingenraad zitten vertegenwoordigers gekozen uit de bovenbouwgroepen en gekozen door de leerlingen van de school. Met een leerlingenraad kunnen we de leerlingen de mogelijkheid bieden hun stem te laten horen. Zij zijn tenslotte de ervaringsdeskundigen en een leerlingenraad is een goede oefenplek om te leren argumenten te formuleren en deze te gebruiken. Op deze manier oefenen de leerlingen in mening- en besluitvorming om zo beter voorbereid te zijn op het latere leven in een democratische samenleving. De school, de ouderraad en de medezeggenschapsraad hebben alle belang bij input vanuit dit deel van de achterban. Doordat leerlingen meepraten en meedenken voelen zij zich medeverantwoordelijk voor de veranderingen die daaruit voortvloeien. De leerlingenraad heeft wettelijk gezien geen rechten, maar heeft wel samen met de directie een reglement opgesteld. Dit reglement is hier te vinden.